Een brug naar een nieuw toekomst

Whiplash

Een whiplash, in het Nederlands ook wel zweepslagtrauma of verstuikte nek genoemd, ontstaat vaak bij een ongeval of andere plotselinge gebeurtenis waarbij het hoofd sterk van voren naar achteren zwaait. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een auto die van achteren wordt aangereden. Ook een ongelukkige val waarbij de nek een zwaai maakt, kan de oorzaak zijn.

Tijdens de plotselinge gebeurtenis beweegt het lichaam snel voor- of achteruit terwijl het hoofd onvoldoende wordt gesteund. Hierdoor wordt de nek overbelast. Over het algemeen zijn de spieren en pezen in de nek sterk genoeg en is er vaak niets beschadigd. Bij een kneuzing zijn de symptomen van een whiplash vaak moeilijk te herkennen.

De klachten bij een whiplash zijn in vier categorieën in te delen: naar Lichamelijke, Cognitieve, Vegetatieve, en Psychische symptomen.

Lichamelijke symptomen kunnen zijn:

  • Pijn in hoofd en nek
  • Stijfheid in de nek
  • Aangezichtspijn
  • Ondefinieerbare pijnen in rug en ledematen

Bij deze symptomen legt men vaak het verband met de plotselinge gebeurtenis en de daarop volgende klachten.
Er kunnen echter ook minder duidelijk aanwijsbare symptomen zijn, de zogenaamde

Cognitieve stoornissen:

  • Ernstige problemen met de concentratie
  • Werkgeheugenproblemen
  • Vergeetachtigheid
  • Planningsproblemen
  • Tintelen in de vingers
  • Oorsuizingen

Deze symptomen lijken niets te maken te hebben met het ongeval en kunnen ook een andere oorzaak hebben. Als aanwijzing voor een whiplash worden ze daarom weleens over het hoofd gezien. Buitenstaanders en zelfs artsen denken vaak niet aaan een whiplash doordat er geen zichtbare fysieke beschadigingen zijn. Zelfs met een hersenscan of CT-scan kan geen uitsluitsel gegeven worden. De ernst van de klachten kan variëren.

Vegetatieve stoornissen:

  • Hartkloppingen
  • Overmatig transpireren of juist koud
  • Overdreven stressreacties
  • Spijsverteringsproblemen
  • Hormonale problemen (menstruatie/overgang)
  • Tintelingen
  • Duizeligheid / oorsuizen
  • Overgevoelig voor licht en geluid


Psychische stoornissen:

  • Stemmingswisselingen
  • Somberheid, depressiviteit
  • Moeilijkheden bij het doen van de dagelijkse bezigheden
  • Vermoeidheid
  • Assertiviteitsproblemen

Whiplash zegt alleen iets over het ontstaansmechanisme van de klachten, namelijk het snel voor- en achteruit bewegen van de nek. Het zegt in principe niets over de ernst van de klachten.

Herstel van een whiplash kan een langzaam proces zijn, maar is bijna altijd volledig. De helft van de mensen met een whiplash is binnen 6 weken weer aan het werk en na een jaar is 75% nagenoeg volledig hersteld. In 25% van de gevallen ontwikkelt zich het post-whiplash-syndroom (PWS), waarbij de klachten langer aanhouden dan 3 maanden. In de eerste twee jaar vindt vaak verbetering plaats.

Whiplash-begeleiding bij het PELS instituut

In de loop van de jaren is er veel ervaringskennis opgedaan omtrent het fenomeen whiplash bij het PELS instituut. In 1995 begon het PELS instituut in Amsterdam met de begeleiding van whiplash patiënten. PELS staat voor Projectgroep Eerste Lijns Letsel Schade. Op dat moment was er nog veel onbegrip in de samenleving en was er weinig kennis van wat een effectieve behandelmethode was voor patiënten met whiplash klachten. Mensen na een whiplashtrauma met chronische klachten maken vaak een verwarrende periode mee. Het spookbeeld van arbeidsongeschiktheid doemt op.

In de beginjaren van het PELS instituut werkten de neuroloog, de fysiotherapeut en de neuropsycholoog samen in de behandeling. Zij ontwikkelden samen componenten in de behandeling die effectief bleken te werken. Er bleek een groot verschil te zijn tussen weefselschade, pijngewaarwording, pijnbeleving en pijngedrag. De nadruk ligt zowel op het omgaan met beperkingen als op genezing. Bijvoorbeeld, u leert om goed te plannen wanneer er veel energie van uzelf wordt gevergd, u moet (korte) pauzes inlassen om niet over uw grenzen heen te gaan en het voorkomen van oververmoeidheid en vergeetachtigheid.

De begeleiders bij het PELS instituut geven veel individuele aandacht aan de cliënten en zoeken samen met hen naar oplossingen. Dat blijkt een succesformule te zijn. Iedere cliënt heeft een ander verhaal en een ander herstelproces. Hierbij hoort dus ook een begeleiding die op maat moet worden gemaakt. Centraal staat het vergroten van de eigen-effectiviteit. De eigen-effectiviteit is de inschatting wat iemand wel en niet kan. Eerst is een grondige analyse van het probleem en de mogelijkheden belangrijk. Dit vindt plaats door middel van een uitgebreid neuropsychologisch en fysiologisch onderzoek, vragenlijstgegevens en een meting van de hersenactiviteit (EEG).

Controle krijgen

Hoe kunt u weer controle krijgen over uw leven en het nemen van eigen verantwoordelijkheid? Wij maken gebruik van technieken zoals self-management, empowerment, goal-setting, cognitieve functietrainingen, assertiviteitstrainingen en (neuro)feedback (Kerns, 2000; Locke, 1990). Indien nodig en wanneer de tijd rijp is, nemen we contact op met uw werkgever en maken we een stappenplan om weer aan het werk te gaan. Op die manier is arbeidsre-integratie mogelijk. Ook voor schoolgaande kinderen of studenten is een stappenplan nodig om weer succesvol aan de slag te kunnen gaan.

Cliënten worden ondersteund in het vinden van nieuwe oplossingen voor (schijnbaar) onoplosbare problemen. De ervaring van het PELS instituut is dat op deze wijze mensen na een whiplashtrauma misschien niet altijd volledig, maar wel weer volwaardig kunnen functioneren in het dagelijks leven.

De begeleiding is

    1. Fysiek. Oefeningen voor je lichaam. Feldenkrais oefeningen, ontsapnningsoefeningen, opbouw van spiercorset
    2. Psychisch. Cognitieve functietraining, Neurofeedback, Coaching, Theater van het Brein, Psychologie, Assertiviteitstrainingen
    3. Arbeidskundig. Afspraken met werkgever. Opbouwschema. Re-integratietrajecten.

Wat kunt u doen? Lees TIPS bij whiplash! Wat u wel en wat u beter niet kunt doen.

Hoe gaat het met je? Is gemakkelijk gevraagd aan iemand met whiplash-klachten. Maar wat antwoord je?
Lees verder Hoe gaat het met je ?

Veel informatie over whiplashklachten staat op de website van de Stichting Whiplash de Baas www.whiplashdebaas.nl