Een brug naar een nieuw toekomst

ADHD

ADHD is de afkorting van Attention Deficit Hyperactive Disorder. In het Nederlands heet ADHD ‘Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, gecombineerde type’. Mensen met ADHD zijn, net als mensen met ADD (Attention Deficit Disorder), snel afgeleid. Ze hebben moeite om zich lang te concentreren, hebben vaak problemen met planning en timemanagement, ze zijn vergeetachtig, vinden het lastig om met taken te beginnen en zijn rusteloos in hun gedrag. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze hun dagelijks leven niet goed kunnen organiseren. Mensen met ADHD zijn vaak overgevoelig voor auditieve en visuele impulsen, alles komt als het ware ‘binnen’. Ze hebben vaak moeite om gesprekken te volgen in een groep mensen omdat ze zich niet kunnen richten op een gesprek. Ze horen namelijk alle gesprekken en geluiden om hen heen.

Net als bij ADD kunnen er slaapproblemen of stemmingswisselingen aanwezig zijn. Anders dan bij mensen met ADD zijn mensen met ADHD vaak beweeglijker dan anderen. Ze kunnen dit merken aan het lastig vinden om lang stil te zitten. Ze kunnen dan zonder dat ze het merken opstaan van de stoel en door de ruimte bewegen. Ook zijn zij impulsiever dan anderen. Mensen met ADHD zijn vaak onrustig en minder voorspelbaar in hun motoriek en in hun denken. Ze zijn gevoelig voor prikkels van buitenaf, maar zoeken de prikkels zelf op wanneer die ontbreken. ADHD komt voor bij mensen van alle soorten opleidingsniveaus.

De positieve kant

Mensen met ADHD hebben bijzondere vaardigheden ontwikkeld met betrekking tot het snel combineren van informatie en indrukken, probleemoplossend denken, creativiteit en originaliteit, en ruimtelijk inzicht. Vaak hebben mensen met ADHD een extraverte persoonlijkheid. Dit houdt in dat ze houden van gezellige drukte, veel kletsen, open zijn naar anderen en soms de gangmaker zijn op een feest dat voor zijn/haar komst saai was. Mensen met ADHD kunnen in bepaalde situaties hyperfocussen. In geval van hyperfocus is de betreffende persoon extreem geconcentreerd en is hij/zij zich niet bewust van wat er om zich heen gebeurt. Dit hoge concentratieniveau kan leiden tot het ontwikkelen van uitzonderlijke talenten. Omdat veel mensen met ADHD een bepaalde prikkeldrempel nodig hebben, zullen ze in bepaalde risicovolle en crisissituaties alerter en beter gaan functioneren terwijl bij normale mensen het afbreukrisico juist toeneemt.

De hersenactiviteit

Veel wetenschappelijke studies onderzochten fysiologische veranderingen in het brein bij mensen met ADHD vergeleken met een ‘gezond’ persoon. Wat er wordt gevonden zijn structurele veranderingen van het voorste deel van het brein, de frontale cortex. Delen van de frontale cortex zijn wat verkleind bij mensen met ADHD, zoals de inferior frontal gyrus. Ook is de toevoer/aanmaak van dopamine in het brein verminderd bij mensen met ADHD. Dit is een neurotransmitter die zeer belangrijk is bij het uitvoeren van cognitieve taken. Over het algemeen kan worden gesteld dat mensen met ADHD een dysregulatie hebben van motorische en frontale breinstructuren. Hersengebieden die betrokken zijn bij deze dysregulatie zijn de basale ganglia, prefrontale schors en de anterior cingulate cortex.

Als we kijken naar de hersenactiviteit wanneer er een EEG wordt gemaakt, zien we vaak meer langzame hersengolven in het voorste deel van de hersenen. Deze trage golven noemen we thèta- en alpha-golven. Deze hersengolven worden vaak in verband gebracht met dromerigheid en creativiteit. Indrukken komen vaak erg binnen en gaan met de persoon ‘aan de haal’. Door deze constante impulsstroom kunnen mensen met ADHD zich moeilijk concentreren op relevante zaken. Het ‘filter’ dat relevante van onrelevante zaken onderscheidt, werkt minder goed. Vaak zien we ook een verminderde mate aan snelle golven. Deze golven noemen we bèta-golven. Dit wordt doorgaans geassocieerd met een verminderd werkgeheugen. Soms zien we juist een toename aan snelle golven in het brein. Dit staat dan in verband met een verminderde emotieregulatie; ze kunnen soms erg boos of verdrietig worden (’tantrums’).  De hersenen van mensen met ADHD werken dus anders, met name in motorische en prefrontale breinstructuren, waar planningsactiviteiten plaatsvinden.

Voor ouders betekent een kind met de diagnose ‘ADHD’ (Attention Deficit Hyperactive Disorder/aandachtstoornis met hyperactiviteit) een extra belasting. Dit kan leiden tot extra stress en spanningen binnen relaties en in het gezin. Men vermoedt dat er een erfelijke component is. Het is heel goed mogelijk dat ook bij een van de ouders een zekere mate van ADHD aanwezig is zonder dat ooit de diagnose is gesteld.

Bij sommige kinderen wordt ADHD niet ontdekt en wordt het pas opgemerkt als zij volwassen zijn. ADHD gaat niet over met het volwassen worden. Maar veel volwassenen leren er mee omgaan of vinden structuur en werk waarin men kan functioneren. Men kiest soms onbewust een omgeving waar men minder last ervaart of de omgeving leert ermee omgaan. De overbewegelijkheid vermindert meestal wel wat met het volwassen worden. De begeleiding bij het PELS instituut is er op gericht om dagelijkse activiteiten beter te laten verlopen door o.a. planningsvaardigheden te verbeteren, rust te laten toenemen in het hoofd en de aandachtspanne te vergroten.

Wat kan ik doen?

Kijk welke TIPS  er zijn voor mensen met ADHD in het dagelijks leven.

Soms kan een opruimcoach goede diensten bewijzen. Deze persoon gaat samen met de iemand die ADHD heeft de leefruimte opruimen. Een Professional Organizer kan je helpen met het scheppen van meer orde en structuur.

Met name naar neurofeedback en ADHD is veel onderzoek gedaan. Neurofeedback komt daarin positief naar voren als alternatief voor de medicatieve behandeling met methylfenidaat of andersoortige medicatie voor ADHD. Neurofeedback is een leermethode in plaats van de chemische beïnvloeding met psychofarmaca. De volgende link geeft u meer informatie over de voor- en nadelen van neurofeedback en medicatie: Medicatie of neurofeedback?